Spanje (officieel: Reino de
España, = Koninkrijk Spanje), is een koninkrijk in Zuidwest-Europa en
ligt op het Iberisch Schiereiland waartoe ook Portugal behoort. De
totale oppervlakte van Spanje bedraagt 505.782 km2, inclusief de
Balearen, de Pityusen en de Canarische Eilanden. Spanje neemt daarmee
meer dan vier vijfde van het Iberisch Schiereiland in beslag en is ruim
twaalf maal zo groot als Nederland. Spanje is na Rusland, Frankrijk en
de Oekraïne het vierde land van Europa.
Tot Spanje behoren behalve de genoemde eilandengroepen ook de zogenaamde
Plazas de Soberanía en el Norte de Africa, omvattende de Plazas mayores:
Ceuta en Melilla, en de Plazas menores: Peñon de los Vélez, Peñon de
Alhucemas en de Islas Chafarinas.
Spanje grenst in het noorden aan Andorra (64 km) en Frankrijk (623 km),
in het westen aan Portugal (1214 km), en in het zuiden aan Gibraltar
(1,2 km). De totale kustlijn bedraagt 4964 kilometer. Spanje kent
grotendeels natuurlijke grenzen: bergen, kust en rivieren.
De Balearen bestaan uit verschillende eilanden, waaronder de bekende
vakantiebestemmingen Mallorca, Menorca, Ibiza en Formentera. De dertien
Canarische Eilanden liggen voor de kust van Marokko. Ze zijn van
vulkanische oorsprong en de bekendste eilanden zijn de
vakantiebestemmingen Tenerife, Gran Canaria, La Palma, Gomera,
Fuerteventura en Lanzarote.
Spanje bezit ook nog twee enclaves in Marokko, Melilla en Ceuta, die in
1995 een gelimiteerde autonomie verwierven. |
Als gevolg van het reliëf
zijn er in Spanje grote klimaatsverschillen tussen zowel de
verschillende gebieden als binnen deze gebieden. Ook zijn er grote
verschillen tussen de seizoenen en de dag- en nachttemperaturen.
Grote delen van Spanje hebben meer een landklimaat dan een Middellandse
Zee-klimaat. Met name het binnenland heeft een typisch landklimaat. Daar
komen grote temperatuurverschillen voor met zomertemperaturen van
gemiddeld 24°C en wintertemperaturen van gemiddeld 2 tot 4°C met
geregeld nachtvorst. 's Zomers komen de temperaturen soms rond de 40°C
uit terwijl 's winters temperaturen tot –10°C voorkomen. De neerslag is
op sommige plaatsen in het binnenland zo gering dat van een
steppeklimaat moet worden gesproken.
Het continentale karakter van het klimaat wordt ook sterk bepaalt door
de koude "norte"-wind in de winter en de hete, droge en stoffige
"solano" en "leveche" in de zomer.
De gehele oostkust heeft een Middellandse Zee-klimaat met hete en zeer
zonnige zomers en naar het zuiden iets toenemende temperaturen (juli:
Barcelona 23,3 °C; Cartagena 23,9 °C). De winters zijn aan de
Middellandse Zeekust zacht (10-12 °C) met maar weinig regenval.
De noordkust heeft een gematigd vochtig zeeklimaat en het is 's zomers
een stuk koeler (18-22 °C) dan het binnenland en de winters zijn er
zacht (7-10 °C).
De gemiddelde jaarlijkse neerslag bedraagt te Santiago de Compostela in
het noordwesten 1600 mm tegen bijvoorbeeld niet meer dan 540 mm te
Barcelona en 420 mm te Madrid. Spanje wordt ook wel een verdeeld in het
"groene Spanje" ofwel España Verde of la España húmeda in het noorden en
noordwesten en het "droge Spanje" ofwel la España seca.
Het "droge" Spanje kent soms een aaneenschakeling van droge jaren waarin
gemiddeld veel te weinig regen valt. Ongeveer 40% van de Spaanse grond
is nu al te droog en dat percentage wordt steeds groter. Nauw verbonden
met het watertekort (verdwijnen vegetatie) en de grote hoeveelheden
neerslag als het een keer regent, is het grote probleem van de erosie
waardoor jaarlijks miljoen tonnen aarde van de bergen waaien of gespoeld
worden. Verwoestijning komt voor in Murcia, Andalusië, Aragón, Castilië
en Valencia.
De Balearen hebben zachte winters en warme, droge zomers. De Canarische
eilanden hebben daarentegen een veel constanter klimaat met temperaturen
van 27°C in de zomer en van 22°C in de rest van het jaar. De regenval op
de Canarische Eilanden neemt sterk af van het waterrijke westelijk
gelegen La Palma naar de zeer droge westelijke eilanden. Fuerteventura
heeft zelfs gedeeltelijk een woestijnklimaat. |