Cambodja (officieel: Preah Réchéanachâkr
Kampuchea = het Koninkrijk Kampuchea) is een koninkrijk in Zuidoost-Azië.
De totale oppervlakte van Cambodja bedraagt, inclusief een aantal
eilandjes, 181.035 km2 en het land is daarmee ongeveer vijf keer zo
groot als Nederland. Na Singapore en Brunei is Cambodja het kleinste
land van Zuidoost-Azië.
De maximale afstand tussen het oosten en het westen bedraagt 580 km; van
noord naar zuid 450 km. Cambodja grenst in het in het noorden en westen
aan Thailand (803 km), in het noorden aan Laos (541 km), in het oosten
aan Vietnam (1228 km), in het zuiden aan de Golf van Thailand (443 km).
|
Het hart van
het Cambodjaanse landschap wordt gevormd door vruchtbare alluviale
laaglanden die tweederde van de oppervlakte van het land uitmaken. Deze
laaglanden worden in het noorden omringd door de laatste uitlopers van
de Himalaya; in het noorden het Dangrek-gebergte (max. 500 meter hoog),
in het oosten door de Moi-heuvels, in het zuidwesten door de
Olifantsketen of Phnom Damrei (max. 900 meter hoog) en in het westen
door de hoogste bergketen van Cambodja, het Cardamom-gebergte of Chuor
Phnom Kravanh. Het laagland en de bergen worden vooral in noordelijk
Cambodja van elkaar gescheiden door een overgangszone met savanne en
laaggelegen heuvels of ‘phnom’. De hoogste top van Cambodja is de Phnom
Aural met 1813 meter.
Ca. 5% van het huidige Cambodja bestaat uit rivieren en meren. De
grootste rivieren zijn de Mekong, die het land in noord-zuidrichting
doorstroomt, en de Tonlé Sap, die in het centrum van West-Cambodja het
gelijknamige meer vormt, waarvan de oppervlakte naar gelang van de
regenval wisselt van 2500 tot 6500 km2. De Mekong (Cambodjaans: Tonlé
Thom, de Grote Rivier) stroomt via Tibet, China, Myanmar (vroeger:
Birma), Thailand en Laos naar Cambodja.
Bij de hoofdstad Phnom Penh splitst de Mekong zich naar het westen in de
Beneden-Mekong en naar het oosten in de Bassac. Beide armen monden via
het zuiden van Vietnam uit in de Zuid-Chinese Zee. De Mekong stroomt ca.
500 km door Cambodja en is op sommige plaatsen 5 km breed.
Opvallend in het Cambodjaanse landschap is het 2500 km2 grote Tonlé
Sap-meer (het Grote Meer). Gelegen in het westelijke gedeelte van de
centrale vlakte staat het meer, via de 100 km lange Tonlé Sap-rivier in
verbinding met de Mekong. Het visrijke meer van Tonlé Sap is het
grootste zoetwatermeer van Zuidoost-Azie.
Het meer heeft als bijzonderheid dat deze twee stroomrichtingen kent,
afhankelijk van het seizoen. In het droge seizoen, van november tot
april, stroomt het water van het meer in zuidoostelijke richting naar de
Mekong. In de regentijd verandert de Tonlé Sap-rivier van stroomrichting
en loost het overtollige water in het Tonlé Sap-meer.
Gedurende het moessonseizoen is de Tonlé Sap-rivier veertien meter diep
en heeft een oppervlakte van ca. 10.000 km2, gedurende het droge seizoen
is het meer nauwelijks twee meter diep en heeft een oppervlakte van ca.
3000 km2.Cambodja heeft een
tropisch moessonklimaat met een droog seizoen van november tot mei en
daarna een nat seizoen. Er zijn behoorlijke verschillen in temperatuur
en neerslag tussen de afzonderlijke Cambodjaanse regio’s. De gemiddelde
jaarlijkse temperatuur ligt rond 27°C met geringe verschillen tussen dag
en nacht.
Vorst kent men niet, maar in de heuvels kan het ’s nachts flink
afkoelen.
In het regenseizoen, tussen mei en november, voert de natte
zuidwestmoesson zeer vochtige lucht aan via de Indische Oceaan. In deze
maanden valt meer dan driekwart van de jaarlijkse hoeveelheid neerslag,
met als natste maand september.
De hoeveelheid neerslag varieert per gebied, afhankelijk van de ligging
en de hoogte. Op de centrale vlakte valt per jaar ca. 1400 mm, de
heuvels en de kust ontvangen jaarlijks ca. 3800 mm. De zuidwestelijke
hellingen van het Cardamom-gebergte ontvangen een jaarlijkse neerslag
van ca. 5000 mm.
De droge tijd van november tot mei kent, onder invloed van de
noordoostmoesson, een koele en een hete periode. De ‘koele’ droge
periode duurt van november tot februari, en de temperatuur stijgt dan in
de hoofdstad Phnom Penh tot 28°C.
Van februari tot mei kan het vooral in de laaggelegen gebieden zeer heet
zijn. Tijdens de heetste maand, april, kan de temperatuur stijgen tot
ca. 40°C. |