InfoLandschapWeer+tijdRouteTe doen


São Paulo, Brazil

Info
Brazilië (officieel: República Federativa do Brasil) is een federale republiek in Zuid-Amerika. De totale oppervlakte van het land bedraagt 8.511.965 km2. Brazilië is daarmee 240 keer zo groot als Nederland. Qua grootte is Brazilië het vijfde land van de wereld en beslaat 47% van het Zuid-Amerikaanse continent. Brazilië grenst aan Argentinië (1224 km), Bolivia (3400 km), Colombia (1643 km), Frans-Guyana (673 km), Guyana (1119 km), Paraguay (1290 km), Peru (1560 km), Suriname (597 km), Uruguay (985 km) en Venezuela (2200 km). Met uitzondering van Chili en Ecuador grenst Brazilië dus aan alle landen van Zuid-Amerika en, met een kustlengte van 7920 km, in het oosten aan de Atlantische Oceaan.

Kaap São Roque, aan de noordoost kust van Brazilië, ligt 2977 kilometer van Afrika. Het land bezit buiten het continentale gebied geen territoria, afgezien van enkele eilandjes in de Atlantische Oceaan en enkele kusteilanden. De langste afstand over de weg bedraagt ongeveer 5600 kilometer, tussen Natal in het noordoosten en Rio Branco in het westen. Top


Landschap en klimaat  
In Brazilië komen grofweg twee landschapstypen voor: de laagvlakte van het Amazonegebied en de hoogvlakte in Zuid-Brazilië. Hoewel Brazilië er bergachtig uitziet komt bijna 60% van het grondgebied niet hoger dan 300 meter boven de zeespiegel. In het algemeen is Brazilië op zijn hoogst in het oosten en wordt naar het westen toe steeds lager. Verder heeft Brazilië zo'n beetje alles: tropisch regenwoud, savannes, steppen en moerasgebieden.
De hoogvlakte bestaat voornamelijk uit afgetopte tafelbergen (chapadas) die niet hoger dan ca. 3000 meter zijn. Deze bergen bestaan uit zandsteen en hebben steile wanden waartussen rivieren stromen. Deze rivieren monden uit in de Rio de Prata die weer uitmondt in de Atlantische Oceaan. Ook de Rio Uruguay, de Rio Iguaçu, de Rio Paraguay en de Rio Paraná vloeien in de Rio de Prata samen. De Rio Uruguay ontspringt in Santa Catarina, de Rio Paraná in Goiás, de Rio Iguaçu in Paraná en de Rio Uruguay in de Mato Grosso.

De Rio São Francisco (1600 kilometer) is de tweede rivier van Brazilië, die ontspringt bij de stad Belo Horizonte en Minas Gerais en 3161 kilometer verder in de Atlantische Oceaan uitmondt. Langs deze rivier liggen twee bergketens, de Sierra Mantiqueira en de Sierra do Mar die zich uitstrekt langs de hele kust. De hoogste bergen zijn hier de Itatiaya (2712 meter) en de Pico de Bandeira (2890 meter) die tussen São Paulo en Rio de Janeiro in liggen. Het dal tussen de twee Sierras heet Valo do Paraíba. In dit gebied liggen ook vrijstaande koepelvormige heuvels (pães) van kwarts of bergkristal, bijvoorbeeld het "suikerbrood" (pães de açúcar) bij Rio de Janeiro.

De kustgebergten lopen vaak tot in grote steden als Rio de Janeiro door, waardoor hele wijken ingeklemd liggen tussen steile hellingen en de Atlantische Oceaan. De Sierra Mantiqueira ligt in de deelstaten Goiás en Minas Gerais en de hoogste bergen liggen in de Montes Pirenéus en zijn ca. 2400 meter hoog. Het zeer waterrijke Pantanal-gebied ligt op de hoogvlakte tussen de Sierra Mantiqueira en het Urucum-bergmassief van Bolivia. Dit gebied, 259.000 km2 groot, stroomt halfjaarlijks over en vormt een schitterend natuurgebied. De zuidelijke hellingen van het Hoogland van Guyana behoren tot Brazilië, o.a. de Sa. Pacaraima en de Sa. Tapirapecó. In het westen van het land ligt het plateaulandschap van de Mato Grosso en ten oosten hiervan ligt het Hoogland van Midden-Brazilië. Dit bergland is gemiddeld tussen de 400 en 1000 meter hoog.

De Amazone-laagvlakte is een rivierengebied dat doorloopt tot het Andesgebergte in Peru en het is een zeer oud, vlak en komvormig doorgebogen gebied. In Peru stroomt de Solimoês in de Amazone en in Brazilië wordt de Amazone gevoed door de Rio Negro. Bij Manaus vloeien deze twee rivieren samen en vormen dan de eigenlijke Amazone. De enorme Amazone wordt verder nog gevoed door honderden rivieren. De zuidelijke rivieren ontspringen op de hoogvlakte, de noordelijke rivieren op de Serras das Neblinas, een gebergte in het noorden van Brazilië bij Venezuela. Hier ligt ook de hoogste berg van Brazilië, de Pico Phelps (3045 meter).

De kusten zijn weinig geleed; alleen de grote Amazonedelta vormt een aanzienlijke onderbreking. In het uiterste zuiden wordt de kust gekenmerkt door grote kustlagunes, o.a. de Lagoa dos Patos en de Lagoa Mirim. Imposante zandduinen zijn te vinden in de buurt van het noordoostelijke Natal, in de staat Rio Grande do Norte. De totale kustlengte van Brazilië bedraagt ca. 7700 km en is daarmee de langste ononderbroken kustlijn ter wereld. Opmerkelijk zijn de vele langwerpige begroeide eilanden in de Rio Negro. Bij Barcelos ligt de Mariuá-archipel, een groep van 700 eilanden, de grootste groep riviereilanden ter wereld. De beschermde Anavilhanas-archipel (350.000 ha) bestaat uit ca. 400 eilanden die liggen in de benedenloop van de Rio Negro.

Het Amazonegebied bezit het rijkste tropische regenwoud ter wereld en nergens zijn zoveel soorten planten en dieren te vinden. Het Amazonegebied is ongeveer 4 miljoen km2 in oppervlakte en dat is ongeveer de helft van de totale oppervlakte van Brazilië. Het gebied ligt voornamelijk in de deelstaten Amazonas, Pará, Amapá, Roirama en Acre. Het tropisch regenwoud van de Amazone houdt natuurlijk niet op bij de grens van Brazilië, maar loopt door in Frans-Guyana, Suriname, Guyana, Bolivia, Ecuador, Peru, Colombia en Venezuela. Geschat wordt dat er in het totale Amazonegebied nog 800.000 indianen leven, waarvan 120.000 in Brazilië. De rest van de bevolking bestaat voornamelijk uit "mameluco's" of "cabloco's", mensen met indiaanse en Portugese voorouders. De belangrijkste economische activiteiten in het Amazonegebied zijn de veeteelt, de mijnbouw en de, vaak illegale, houtproductie. Een nieuw gevaar dat het Amazonegebied bedreigt is de vondst van olie in het hart van het regenwoud. De ontsluiting en ontginning van de beschikbare voorraden geschiedt over het algemeen met behulp van buitenlandse investeerders. Door al deze economische activiteiten dreigt er een kaalslag in het Amazonegebied zie zijn weerga in de wereldgeschiedenis niet kent. Van de "longen" van de wereld is waarschijnlijk in relatief korte tijd al tussen de tien en vijftien procent verdwenen. Eind jaren tachtig verdween er per jaar 21.500 km2 regenwoud per jaar. Milieuorganisaties, wetenschappers en indianen, de grootste slachtoffers van ongecontroleerde exploitatie en kolonisatie van het Amazonegebied, waarschuwen al vele jaren voor de catastrofale gevolgen als de ontbossing en de milieuvervuiling in dit tempo doorgaan. Ze boeken nu en dan succesjes en ook de regering van Brazilië lijkt zich steeds meer bewust te worden van de precaire situatie. In de nieuwe grondwet is een apart hoofdstuk gewijd aan de ecologie en de regering-Color heeft een nieuw departement gecreëerd, Het Instituut voor Milieu en Bescherming van Natuurlijke Rijkdommen, het IBAMA. Begin jaren negentig werd er nog "maar" 11.000 km2 regenwoud gekapt. Nog veel meer internationale druk en geld lijken echter nodig om de negatieve spiraal te onderbreken. Iemand die zich hevig verzette tegen de ondergang van het tropische regenwoud was de voorzitter van de vakbond voor rubbertappers, Chico Mendes. Helaas werd hij te lastig en op 22 december 1988 werd hij vermoord voor zijn huis gevonden. De huurmoordenaars waren ingehuurd door een grootgrondbezitter.

Onder de naam Marañon ontspringt de Amazone in Peru, aan de voet van de Andes. In Brazilië heet hij eerst Solimões en pas als de Rio Negro erin uitmondt wordt de rivier Amazone genoemd. De Amazone (Rio Amazonas) is in Brazilië 3150 kilometer lang; de hele lengte van de rivier bedraagt 7025 kilometer. Alleen de Nijl in Afrika is nog langer. Grote zijrivieren zijn de Rio Negro, de Xingu, de Madeira, de Tocantins en de Tapajós. De Amazone wordt verder gevoed door ongeveer 1000 zijrivieren die ontspringen in de bergen van Colombia, Ecuador en vooral Peru en Bolivia. Op z'n breedst is de Amazone 12 kilometer. De Amazone-rivier (Rio Amazonas) is het grootste riviersysteem ter wereld en heeft de grootste zoetwatervoorraad ter wereld. De monding of estuarium van de rivier is bij de stad Belém 300 kilometer breed en bestaat uit honderden eilanden en riviertjes. Het grootste eiland in de monding van de Amazone is Ilha de Marajó. De oppervlakte van dit eiland bedraagt bijna 50.000 km2 en is daarmee het grootste riviereiland ter wereld en groter dan menig Europees land!. Opmerkelijk is dat er geen enkele brug over de Amazone ligt.

Belangrijk voor het klimaat van Brazilië zijn het subtropisch hoge drukgebied boven de Grote Oceaan en het hogedrukgebied boven de Atlantische Oceaan. Tussen deze twee maxima ligt een equatoriaal minimum dat een groot gedeelte van het jaar boven Brazilië blijft liggen. Op het uiterste zuiden na ligt Brazilië geheel binnen de keerkringen, zodat het klimaat over het algemeen een duidelijk tropisch karakter heeft. Toch bestaan er door de uitgestrektheid van het land grote verschillen en kan men vijf klimaten onderscheiden.

Het noorden van het land kent weinig grote verschillen in temperatuur. In het grootste deel van het noorden van het land heerst een tropisch regenwoudklimaat net vrij hoge gemiddelde temperaturen van meer dan 26°C. In een groot gedeelte van het Amazonegebied, met name in het westen en nabij de monding van de rivier, valt meer dan 2000 mm neerslag per jaar. Nabij de monding van de rivier valt de neerslag vooral tijdens de zomer, in het westen zijn er twee regentijden, een grote in februari-juni, en een kleine in oktober-januari. Tussen de regentijden in valt er ook nog regelmatig neerslag in de vorm van buien. De stad Belém is een van de steden ter wereld waar de meeste regen valt. Zoals overal in landen rond de evenaar valt de meeste regen in de namiddag. Langs de Braziliaanse kust wordt de neerslag veelal vergroot door stuwing van de oplandige winden tegen de gebergten en ook deze neerslag valt meestal tijdens onweersbuien. Behalve in de omgeving van Recife betreft het hier weer meestal zomerregens. Dit geldt ook voor het gehele binnenland. In het hoogland van Brazilië en in de noordelijkste staat Roraima heerst een savanneklimaat waar het 't hele jaar door overdag ca. 26°C is. In de staten Mato Grosso en Mato Grosso do Sul kan het overdag tegen de 40°C worden.

Het noordoosten is een droog en heet gebied, de sertão, en daar heerst een steppeklimaat. Er valt maar af en toe regen, soms jaren achter elkaar niet. Opmerkelijk is dat zich ongeveer elke tien jaar een ernstige droogte voordoet, die enkele keren per eeuw kan uitgroeien tot een ramp. In Brazilië overheerst het tropisch zeeklimaat. Het hele jaar door mooie temperaturen en maar af en toe regen.

In het zuiden heerst een subtropisch klimaat en hier zijn vier jaargetijden te onderscheiden, net als in Nederland. In dit deel van het vinden we ook de grootste temperatuurverschillen. Langs de kust een mild klimaat met in de winter temperaturen die tot de 5 en 10°C kunnen teruglopen, en in het binnenland en de hogere gebieden nog lagere temperaturen. In het uiterste zuiden is zelfs sneeuwval mogelijk. De regenval is over het hele jaar verdeeld. In het zuiden kan het opeens vrij snel afkoelen (friagem) tot temperaturen van net boven het vriespunt. Dit gebeurt als er zuidpoollucht naar het noorden stroomt. Het friagemverschijnsel gaat gepaard met zeer veel neerslag, omdat de vochtige warme tropische of equatoriale lucht door de noordwaarts stromende koude polaire lucht wordt opgetild, waardoor condensatie plaatsvindt. De friagemregens duren veelal drie tot vijf dagen en het regent dan aan een stuk door.

De winden zijn in het binnenland in het algemeen zwak en veranderlijk. Aan de kust overheersen winden uit oostelijke richtingen en voeren relatief vochtige en warme lucht aan. Tussen 10° Z.Br. en de evenaar zijn de winden overheersend oostzuidoost. Over het algemeen kan men zeggen dat de Braziliaanse winter duurt van juni tot augustus. De temperaturen blijven dan, behalve in het zuiden, vrij hoog. Het zomerseizoen duurt van december tot februari.Top


Weersverwachting en lokale tijd  

 

 

Top

Kaart
Top

Bezienswaardigheden + activiteiten
Onderstaande dingen wil ik gaan bekijken of doen. Wellicht komt er meer bij en zullen dingen afvallen, maar dit is in eerste instantie de bedoeling:
  • Bootreis over de Amazone van Leticia naar Manaus
  • Boa VistaTop